روش‌های مختلفی جهت مدیریت نرمافزارها در PC-BSD وجود دارد:
- استفاده از فایلهای PBI و برنامه AppCafe که ساده‌ترین راه بوده و استفاده از این روش توصیه می شود.
- استفاده از بسته های باینری که روشی سریع برای برای مدیریت بسته های نرم افزاری در FreeBSD است.
- استفاده از ports collection که نسبت به دیگر روش ها از سرعت کمتری برخوردار است.
برنامه AppCafe به کاربر اجازه می دهد تا از طریق یک رابط گرافیکی (که کار کردن با آن بسیار ساده است) اقدام به مدیریت بسته های نرم افزاری نماید. روش های دوم و سوم از ابزارهای مبتنی بر خط فرمان استفاده می کنند که استفاده از این ابزارها نیازمند آشنایی قبلی با خط فرمان و همچنین یادگیری استفاده از این ابزارهاست. اگر با نحوه استفاده از ports collection یا بسته های باینری ناآشنا هستید، به شما توصیه می کنیم که ابتدا کار کردن با این ابزارها را در محیطِ مجازیِ ports jail تمرین کرده و سپس به صورت واقعی اقدام به نصب نرمافزارها نمایید.
استفاده از برنامه AppCafe:
PC-BSD انواع فایل های جدید به نام فایل های PBI یا Push Button Install را معرفی می کند. این فایل ها به پسوند .pbi ختم می شوند. استفاده از این فایل ها برای نصب کردن برنامه‌ها بسیار آسان بوده و کاربران مبتدی می توانند به آسانیِ یک کلیکِ ساده اقدام به نصب و حذف نرم افزارهای مورد نیاز خود کنند، البته بدون اینکه نگران آسیب زدن یا پاک کردنِ فایل هایِ مورد نیازِ سیستم‌عامل یا دیگر نرمافزارها باشند. فایل های PBI دربرگیرنده تمامی کتابخانه‌ها و وابستگی‌های زمان اجرا هستند. به همین دلیل معمولاً یک فایل PBI، فایل حجیمی است. اما این حجم زیاد لزوماً به این معنی نیست که این فایل ها بعد از نصب حجم انبوهی از دیسک را اشغال می کنند. در هنگام نصب این فایل ها، برنامه نصاب، کتابخانه‌هایی که قبلاً نصب شده‌اند را با کتابخانه‌های موجود در فایل PBI مقایسه کرده و فقط آن‌هایی را نصب می کند که قبلاً نصب نشده اند. برای اینکه برنامه‌ها بتوانند از کتابخانه‌های مشترکی استفاده کنند و همچنین مشکل وابستگی‌ها (dependency) حل شود، از یک hash database استفاده می شود. برنامه Appcafe احتیاجی به کلمه عبور ریشه برای نصب برنامه‌ها نداشته و بسیاری از نرمافزارها را بدون پرسیدن کلمه عبور کاربر root حذف/نصب می کند. برنامه‌هایی مثل مرورگر وب، بازی ها، نامه رسان ها (mail clients) از این قبیل برنامه‌ها هستند. با این حال برنامه‌هایی وجود دارند که برای نصب شدن احتیاج به کلمه عبور ریشه دارند و این کلمه عبور در هنگام نصب از کاربر پرسیده می شود. برنامه‌هایی مثل وب سرورها و databaseها از این قبیل هستند. این کار باعث میشود تا کاربران معمولی نتوانند برنامه‌های سرور را نصب کنند.
وقتی که یک کاربر معمولی برنامه‌ای را نصب می کند، گزینه ای با عنوان ” آیکون این برنامه در دسکتاپ همه کاربران قرار گیرد” در اختیار او گذاشته میشود تا یک برنامه فقط یک بار احتیاج به نصب در یک سیستم چند کاربره داشته باشد.
نصب و حذف برنامه‌ها با AppCafe:
ابتدا برنامه AppCafe را با دابل کلیک کردن بر روی آیکون آن در دسکتاپ اجرا کنید. همچنین می توانید با رفتن به Control Panel و انتخاب گزینه AppCafe یا اجرای دستور ”’appcafe ”’ در خط فرمان اقدام به اجرای این برنامه نمایید. برنامه AppCafe از دو تب به نام های Browse و Installed تشکیل شده که از تب Browse می توانید برای مرور کردن نرم افزارهای موجود استفاده کنید. در این تب نرمافزارها به زیبایی دسته بندی شده‌اند که این کار پیدا کردن یک نرم‌افزار را بسیار ساده می کند.
اگر نام برنامه‌ای که می خواهید نصب کنید را می دانید، آن را در قسمت Search تایپ کنید. همچنین می توانید با کلیک بر روی یک دسته، نرم افزارهای موجود در آن دسته را مرور کنید. از فلش back یا دکمه Home برای حرکت در بین صفحات استفاده کنید.
بعد از اینکه نرم‌افزار مورد نظر خود را انتخاب کردید، بر روی آیکون Download کلیک کنید. برنامه AppCafe به صورت خودکار نسخه و معماری PC-BSD شما را شناسایی کرده و فایل PBI متناسب با آن را دانلود خواهد کرد. وقتی که نصب PBI به اتمام رسید، می توانید PBI نصب شده را در تب Installed مشاهده کنید. اگر بر روی یک PBI نصب شده کلیک راست کنید، منویی با گزینه های زیر ظاهر خواهد شد:
”’View details:”’ این گزینه باعث میشود تا اطلاعاتی در مورد PBI مورد نظر به کاربر ارائه شود. این اطلاعات عبارتند از توضیحاتی درباره نرم‌افزار، نسخه نرم‌افزار، پلتفرم، اجازه‌نامه و … . انتخاب گزینه Automatic Updating باعث میشود تا Update Manager در صورت وجود نسخه جدیدتر، شما را آگاه کرده و این PBI را به صورت خودکار برای شما به روز رسانی کند.
”’Install Desktop Icons:”’ این گزینه یک میانبر (shortcut) به نرم‌افزار مورد نظر در دسکتاپ کاربر ایجاد می کند.
”’Install Menu Icons:”’ این گزینه یک میانبر به برنامه مورد نظر در منوی Application اضافه می کند.
”’Install Menu Icons (All Users):”’ یک میانبر به این برنامه به منوی Application تمام کاربران اضافه می کند.
”’Uninstall:”’ این گزینه باعث حذف PBI می شود. اگر فکر می کنید که دیگر به این برنامه احتیاج ندارید، می توانید آن را حذف کنید تا فضای بیشتری از دیسک آزاد شود. وقتی که یک PBI را حذف می کنید، دیگر آن را در تب Insatlled نخواهید دید.
به روز رسانی PBI ها:
تب Installed همچنین نشان دهنده این موضوع است که آیا نسخه جدیدی از یک PBI که در حال حاضر نصب شده وجود دارد یا خیر. اگر نسخه جدیدی موجود باشد، در جلوی نام نرم‌افزار نسخه جدید را خواهید دید. برای بروز رسانی یک PBI آن را با ماوس انتخاب کرده و بر روی دکمه Update کلیک کنید. فرآیند به روز رسانی یک PBI تمام تنظیمات آن را حفظ می کند. مثلاً اگر فایرفاکس را به‌روز‌رسانی کنید، تمامی Bookmarkها، تاریخچه، Cache و دیگر تنظیمات حفظ می شوند.
مخازن:
آیا تا به حال این سؤال برای شما پیش آمده که AppCafe فایل های PBI را از کجا دانلود می کند؟ در جواب باید بگوییم که AppCafe دارای یک سری مخازن نرم افزاری آنلاین است و PBI ها را از آن مخازن دریافت می کند. اگر بر روی Repository و سپس Configure کلیک کنید، شکلی شبیه شکل زیر را خواهید دید.
این صفحه مخازن موجود را نشان میدهد. AppCafe این لیست را به ترتیب می خواند و به مخازن متصل شده و PBI ها را دانلود می کند. می توانید با دکمه های Up و Down ترتیب این لیست را تغییر دهید. همچنین این امکان وجود دارد تا یک مخزن جدید را به لیست اضافه کنید. (خودتان هم می توانید یک مخزن ایجاد کنید) برای اضافه کردن یک مخزن جدید بر روی دکمه Add کلیک کنید.
اگر شما با استفاده از دستور pbi_makerepo یک فایل .rpo درست کرده اید، می توانید با انتخاب repository و سپس add repository فایل .rpo خود را انتخاب کنید تا به لیست اضافه شود. این کار برابر است با اجرای دستی دستور pbi_addrepo
PBI Manager:
PC-BSD برای مدیریت PBI ها یکسری ابزار تحت عنوان PBI Managers معرفی کرده که این ابزارها تحت اجازه‌نامه BSD عرضه شده‌اند. با استفاده از این ابزارها می توانید فایل های PBI را ایجاد کرده، نصب یا حذف و به طور کلی مدیریت کنید.
نکته: PBI Manager قادر به مدیریت فایل های PBI ای که برای نسخه های ۷٫۰ و ۸٫۰ ساخته شده‌اند نیست.
| فایلهای مرتبط با PBI Manager | توضیحات |
|---|---|
/usr/local/etc/pbi.conf | فایل اصلی پیکربندی PBI Manager است. |
/usr/pbi/ | مسیری است که فایل های PBI در آنجا نصب می‌شوند. |
/var/db/pbi/ | دربرگیرنده فایل هایی است که حاوی اطلاعاتی درباره PBI های نصب شده و همچنین مخازن هستند. |
/usr/local/sbin/pbi_* | دستورات PBI Manager در اینجا قرار دارند. |
/usr/local/share/pbi-manager/module-examples/convertoldmod.sh | اسکریپتی است که توسط آن می توانید PBI های نسخه ۷٫۰ و ۸٫۰ را به نسخه ۹٫۰ تبدیل کنید. |
در ادامه به معرفی دستورات مرتبط با PBI Manager می‌پردازیم.
pbi_add:
دستور pbi_add برای نصب یک فایل PBI مورد استفاده قرار می گیرد و بسیار شبیه دستور pkg_add در FreeBSD است. این دستور هم می تواند یک فایل PBI را به صورت محلی از روی دیسک نصب کند و هم قادر است یک PBI را از یک مخزن راه دور نصب کند.
گزینه های مورد استفاده به همراه این دستور را در زیر می بینید:
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
-e | این گزینه تنها محتویات یک فایل PBI را استخراج می کند و آن‌ها را نصب نخواهد کرد. فایل PBI مورد نظر در مسیر ~/<pbidirname> استخراج می شود. اگر می خواهید آن را در مسیر دیگری استخراج کنید، می توانید از گزینه -o استفاده کنید. |
-f | در صورتی که قبلاً یک نسخه از برنامه مورد نظر در سیستم شما نصب شده باشد، با استفاده از این گزینه می‌توانید نسخه دلخواه را بر روی آن Overwrite کنید. |
-g | این گزینه مسیر آیکون ها و تصاویر مرتبط با نصاب گرافیکی را نمایش می دهد. |
-i | اطلاعاتی را درباره PBI مشخص شده نمایش میدهد. |
-l | اجازه‌نامه PBI مشخص شده را نمایش میدهد. |
-o | با این گزینه می توانید مسیر دلخواهی را برای استخراج یک PBI مشخص کنید. این گزینه به همراه -e استفاده می شود. |
-r | این گزینه برنامه دلخواهتان را از یک سرور راه دور نصب میکند. معماری و نسخه برنامه به صورت خودکار مشخص میشود. |
-R | برنامه مورد نظر از سرور راه دور دریافت میشود اما نصب نمی شود(یعنی فقط دانلود می شود). می توانید آن را به صورت دستی نصب کنید. |
-v | باعث میشود تا pbi_add گزارشی از مراحل انجام کارش را به شما نشان دهد. |
–checkscript | اسکریپت‌هایی را که برای حدف/نصب PBI استفاده می‌شوند را نمایش می دهد. |
–licagree | با اجازه نامه نرم‌افزار موافقت می کند. برای دیدن اجازه نامه از گزینه -l استفاده کنید. |
–no-checksig | از چک کردن امضای openssl خودداری می کند. |
–no-checksum | باعث میشود تا فایلهای نصب چک نشوند. |
–repo repoid | می توانید یک مخزن دلخواه را مشخص کنید تا PBI مورد نظر از آن مخزن دریافت شود. |
–rArch arch | می توانید به صورت دستی معماری مورد نظر خود را مشخص کنید تا PBI مربوط به آن معماری دانلود شود. |
-rVer version | اگر قصد استفاده از یک نسخه خاص را دارید می توانید توسط این گزینه آن را مشخص کنید. |
بدلیل مسائل امنیتی توصیه میشود تا ابتدا از با استفاده از گزینه‌های -e و –checkscript فایل ها و اسکریپت های PBI دلخواه خود را ببینید و سپس آن را نصب کنید.
برای نصب یک PBI از این دستور به صورت زیر استفاده کنید:
% pbi_add -r PBINAME
”’مثال:”’
% pbi_add -r alpine
Downloading ftp://ftp.pcbsd.org/pub/mirror/PBI/mail/alpine/9/x32/alpine-2.00_3-
i386.pbi
/usr/pbi/.alpine-2.00_3-i386.pbi.42391
۱۰۰% of 11 MB 295 kBps 00m00s
Verifying Checksum…OK
Extracting to: /usr/pbi/alpine-i386
Installed: Alpine-2.00_3
pbi_addrepo:
از این دستور برای اضافه کردن یک مخزن جدید به سیستم استفاده کنید. این دستور تنها یک آرگومان دریافت می کند که آن هم نام فایل .rpo است. فایل های .rpo توسط دستور pbi_makerepo ایجاد می شوند. اگر دیمن pbid در حال اجرا باشد، فایل های مرتبط با مخزن مورد نظر به صورت خودکار دریافت شده و مخزن آماده استفاده می شود.
pbi_browser:
از طریق این ابزار می توانید اقدام به مرور یک مخزن کرده و برنامه‌های موجود در آن مخزن را ببینید. این ابزار گزینه هایی را فراهم کرده که می‌توانید یک برنامه خاص را در مخزنی جستجو کرده یا برنامه‌ها را به صورت دسته‌بندی شده مشاهده کنید.
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
-c category | لیستی از PBI های موجود در دسته مشخص شده را نمایش میدهد. |
-s search | PBI ها را برای کلمه مشخص شده جستجو می کند. |
–listcats | دسته های موجود را نمایش میدهد. |
–viewall | لیستی از تمام PBI ها را نمایش میدهد. |
pbi.conf:
فایل {{نام|pbi.conf}} یک فایل متنی است که تنظیمات مرتبط با دستورات {{چر}}pbi_*{{چر}} را در خود نگه‌داری میکند. اگر احتیاج به استفاده از یک پراکسی سرور دارید، می توانید آن را در این فایل تنظیم کنید.
| دایرکتیو‌ها | توضیحات |
|---|---|
PBI_PROXYURL | آدرس پراکسی سرور را مشخص می کند. |
PBI_PROXYTYPE | می تواند یکی از مقادیر HTTP یا SOCKS5 را دریافت کند. |
PBI_PROXYPORT | شماره پورت پراکسی‌سرور را مشخص میکند. |
PBI_PROXYUSER | کاربری که برای احراز هویت استفاده میشود را مشخص می کند. |
PBI_PROXYPASS | پسورد کاربر مورد نظر را مشخص می کند. |
PBI_INDEXREFRESH | مشخص می کند که دیمن pbid هر چند ساعت یک بار باید فایل های مربوط به مخازن را بروزرسانی کند. به طور پیش فرض هر ۲۴ ساعت این کار انجام خواهد شد. |
pbi_delete:
مشابه دستور pkg_delete، دستور pbi_delete هم یک PBI نصب شده را از روی سیستم حذف میکند. در هنگام حذف یک PBI باید نام کامل آن را بنویسید. نام کامل یک PBI را می‌توانید توسط دستور pbi_info مشاهده کنید. مثال زیر یک PBI به نام ntop را پیدا کرده و آن را حذف میکند. از گزینه -v برای اطلاع از مراحل حذف استفاده کنید.
% pbi_info | grep ntop
ntop-4.0.1_1-i386
% pbi_delete -v ntop-4.0.1_1-i386
Running pre-removal script: /var/db/pbi/installed/ntop-4.0.1_1-i386/pre- remove.sh
Removing: /usr/pbi/ntop-i386
Removing: /var/db/pbi/installed/ntop-4.0.1_1-i386
pbi_deleterepo:
برای حذف یک مخزن از روی سیستم استفاده میشود. تنها یک آرگومان دریافت می کند که آن هم شماره ID مخزن مورد نظر است.
pbi_icon:
این دستور گزینه هایی را فراهم کرده که توسط آن‌ها می توانید میانبرهایی را به یک PBI نصب شده بر روی صفحه دسکتاپ، منوها و … اضافه/حذف کنید.
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
add-desktop | یک میانبر به PBI مشخص شده در دسکتاپ ایجاد می کند. باید توسط یک کاربر معمولی اجرا شود. |
add-menu | یک میانبر به PBI مشخص شده به منو اضافه می کند. باید توسط root اجرا شود. |
del-desktop | میانبر را از روی دسکتاپ حذف می کند. باید توسط یک کاربر معمولی اجرا شود. |
del-menu | میانبر به PBI مشخص شده را از منو حذف می کند. باید توسط root اجرا شود. |
pbi_indextool:
اگر یک مخزن ایجاد کرده اید، با استفاده از این دستور می توانید یک PBI را به فایل INDEX مخزن خود اضافه کرده یا آن را حذف کنید.
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
add | این گزینه PBI مشخص شده را به فایل INDEX اضافه می کند. |
del | این گزینه PBI مشخص شده را از فایل INDEX حذف می کند. |
pbi_info:
مشابه دستور pkg_info است. با استفاده از این دستور می توانید مشاهده کنید که در حال حاضر چه PBI هایی در سیستم نصب هستند.
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
-a | لیستی از تمام PBI های نصب شده را چاپ می کند. این گزینه پیش فرض است. |
-i | لیستی از PBI های نصب شده از مخزن خاصی را نمایش می دهد. |
pbi_listrepo:
این دستور مخازن نصب شده بر روی سیستم را مدیریت میکند.
| گزینه ها | توضیحات |
|---|---|
–down | اولویت یک مخزن را یک واحد کاهش می دهد. مخازن بر اساس اولویتی که دارند به ترتیب مورد استفاده قرار می‌گیرند. |
–mirror URL | این گزینه URL یک مخزن را تغییر میدهد. |
–up | اولویت یک مخزن را یک واحد افزایش می دهد. هر مخزنی که اولویت بیشتری داشته باشد زودتر چک می شود. |
pbi_makerepo:
با استفاده از این دستور می توانید یک فایل rpo. بسازید که اطلاعات مختلفی را در مورد مخازن شامل میشود. این فایل rpo. با دستور pbi_addrepo در سیستم کاربر قابل نصب است.
پیوند به بیرون:
وب‌سایت: pbiDIR